Pałac w Żarskiej Wsi

Ukryte wśród malowniczych pól i łąk Dolnego Śląska, w niewielkiej miejscowości Żarska Wieś, znajduje się fascynujący zabytek architektury – Pałac w Żarskiej Wsi. Ta barokowa perła, choć obecnie popadająca w ruinę, wciąż zachwyca swoją monumentalną bryłą i bogatą historią. Położony zaledwie kilka kilometrów od Zgorzelca, pałac stanowi intrygujący cel dla miłośników historii, architektury i tajemniczych miejsc.

Historia pałacu

Pałac w Żarskiej Wsi został wzniesiony w 1740 roku przez Hansa Bartholomeusa von Gehler. Budowla powstała prawdopodobnie na fundamentach wcześniejszego dworu, którego istnienie datuje się na XVII wiek[4]. Przez kolejne stulecia pałac przechodził z rąk do rąk, będąc własnością różnych znamienitych rodów.

W XIX wieku obiekt przeszedł znaczącą przebudowę, podczas której dodano ryzalit i klatkę schodową, co nadało mu jeszcze bardziej imponujący wygląd. Ostatnimi przedwojennymi właścicielami pałacu była rodzina Schäffer, która zarządzała nim do końca II wojny światowej.

Tajemnice II wojny światowej

Niezwykle interesujący jest fakt, że w ostatnich miesiącach II wojny światowej pałac pełnił rolę skarbca dla bezcennych dzieł sztuki. Ukrywano tu cenne zbiory rzeźb i obrazów średniowiecznych, a także imponującą kolekcję 17 tysięcy książek z tzw. Biblioteki Milicha z Görlitz. Ta fascynująca historia dodaje pałacowi aury tajemniczości i sprawia, że miejsce to staje się jeszcze bardziej intrygujące dla odwiedzających.

Architektura pałacu

Pałac w Żarskiej Wsi to imponująca budowla wzniesiona na planie prostokąta. Dwukondygnacyjny gmach zwieńczony jest sześciokondygnacyjną wieżą, która góruje nad okolicą. Od strony dziedzińca gospodarczego można podziwiać trzy ryzality – dwa prostokątne po bokach i ośmioboczny pośrodku.

Elewacje pałacu zdobią lizeny i gzyms międzypiętrowy, nadając budowli elegancki, barokowy charakter. Prostokątne okna ujęte są w ozdobne opaski, a portale mają charakterystyczne wykroje koszowe. Nad środkowym portalem, w przyziemiu wieży, wciąż widnieje tablica fundacyjna z datą budowy i nazwiskiem właściciela.

Park krajobrazowy

Za pałacem rozciąga się rozległy park krajobrazowy, którego początki sięgają XVIII i XIX wieku. W parku znajduje się malowniczy staw i urokliwe skałki. Dodatkową atrakcją jest drewniana kaplica cmentarna pochodząca z około 1920 roku. Spacerując po parku, można poczuć ducha minionych epok i wyobrazić sobie, jak wyglądało życie dawnych mieszkańców pałacu.

Stan obecny i perspektywy

Niestety, lata powojenne nie były łaskawe dla pałacu w Żarskiej Wsi. W okresie PRL-u budynek był użytkowany przez miejscowy PGR, co przyczyniło się do jego dewastacji. Od 1989 roku pałac pozostaje nieużytkowany i systematycznie popada w ruinę.

Mimo to, pałac wciąż zachwyca swoją monumentalną bryłą i intryguje odwiedzających. Obecnie obiekt jest własnością prywatną, co daje nadzieję na jego przyszłą renowację i przywrócenie dawnej świetności.

Informacje dla odwiedzających: – Pałac w Żarskiej Wsi nie jest obecnie udostępniony do zwiedzania. – Obiekt można podziwiać jedynie z zewnątrz, zachowując ostrożność ze względu na jego zły stan techniczny. – Dojazd: Z Zgorzelca należy kierować się drogą wojewódzką nr 352 w stronę Bogatyni. Po około 7 km skręcamy w prawo na Żarską Wieś. – Parking: W pobliżu pałacu nie ma oficjalnego parkingu. Samochód można zostawić na poboczu drogi, zachowując ostrożność. – Wstęp jest bezpłatny, ale należy pamiętać, że jest to teren prywatny.

Podsumowanie

Pałac w Żarskiej Wsi, choć popadający w ruinę, wciąż stanowi fascynujący obiekt, który przyciąga miłośników historii i architektury. Jego burzliwe dzieje, od świetności barokowej rezydencji po tajemniczą rolę w czasie II wojny światowej, sprawiają, że jest to miejsce wyjątkowe na mapie Dolnego Śląska. Mimo że obecnie nie można zwiedzać wnętrz pałacu, sama jego bryła i otaczający park krajobrazowy tworzą niezapomnianą scenerię, która pobudza wyobraźnię i przenosi nas w czasy świetności tej niegdyś wspaniałej rezydencji. Pozostaje mieć nadzieję, że w przyszłości pałac doczeka się renowacji i ponownie otworzy swoje podwoje dla zwiedzających, pozwalając w pełni docenić jego historyczne i architektoniczne walory.